Γιατί το στοματικό διάλυμα δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη!

1 Δεκέμβριος 2021

Τα στοματικά διαλύματα είναι ένα πρόσθετο μέσο καθαρισμού των δοντιών. Δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη!

Περιέχουν ουσίες οι οποίες όταν έρθουν σε επαφή με την μικροβιακή οδοντική πλάκα την αδρανοποιούν ή την καταστρέφουν. Δεν αντικαθιστούν το βούρτσισμα, αλλά δρουν σαν ένα επικουρικός τρόπος καθαρισμού των δοντιών, ώστε να έχουμε μια άριστη στοματική υγιεινή. Ό,τι υπόλειμμα μικροβίων παραμείνει στα δόντια μετά το βούρτσισμα, καταστρέφεται από το φθόριο που τα περισσότερα οδοντικά διαλύματα περιέχουν και ταυτόχρονα ισχυροποιείται η αδαμαντίνη, και η αναπνοή μας γίνεται πιο ευχάριστη.

Τα στοματικά διαλύματα διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, τα καλλυντικά διαλύματα και τα θεραπευτικά διαλύματα. Τα θεραπευτικά στοματικά διαλύματα είναι αυτά που έχουν δράση εναντίον των μικροβίων, δηλαδή αντιβακτηριδιακή και εναντίον της τερηδόνας. Ο τρόπος που καταπολεμούν την τερηδόνα είναι λόγω του φθορίου που περιέχουν. Έρευνες και μελέτες έχουν δείξει ότι η πλύση με τέτοιου τύπου διαλύματα μειώνουν την πιθανότητα δημιουργίας τερηδόνας, όταν συνδυάζονται και με την γενικότερη σωστή στοματική υγιεινή.

Τα αντιβακτηριδιακά στοματικά διαλύματα περιέχουν πληθώρα ενεργών συστατικών όπως ψευδάργυρο, αιθέρια έλαια, μενθόλη και πολλά άλλα.Το κάθε συστατικό από αυτά με τη σειρά του προστατεύει τα ούλα που φλεγμαίνουν και απομακρύνει την κακοσμία. Τα θεραπευτικά στοματικά διαλύματα χρησιμοποιούνται σαν μέσο για την επίλυση προβλημάτων στοματικής υγείας με μεγάλη διάρκεια όπως είναι η ουλίτιδα. Αυτά τα διαλύματα περιέχουν συστατικά όπως το χλωριούχο κετυλπυριδίνιο-CPC, η χλωρεξιδίνη και διάφορα αιθέρια έλαια.

Ειδικότερα, η χλωρεξιδίνη χρησιμοποιείται σε πολλά θεραπευτικά στοματικά διαλύματα επειδή ότι η δράση της έχει μεγαλύτερη διάρκεια από άλλα συστατικά στην θεραπεία της ουλίτιδας. Τα θεραπευτικά στοματικά διαλύματα δρουν με δύο τρόπους: ο πρώτος είναι η καταπολέμηση των βακτηρίων προκαλώντας την διακοπή της αναπαραγωγής τους και ο δεύτερος είναι η θεραπεία των δοντιών. Αν τα βακτήρια δεν μπορούν να προσκολληθούν στην επιφάνεια των δοντιών, τότε η στοματική κοιλότητα παραμένει καθαρή και είναι αδύνατον να σχηματιστούν πλάκες και βιοϋμένιο που προκαλούν τερηδόνα και παθήσεις των ούλων.

Μία άλλη πάθηση που αντιμετωπίζεται με τη χρήση ενός στοματικού διαλύματος είναι η ξηροστομία. Η ξηροστομία είναι μία παρενέργεια από την λήψη φαρμάκων ή είναι αποτέλεσμα ενός μη υγιεινού τρόπου ζωής. Ένα στοματικό διάλυμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, διατηρεί την υγρασία και ενυδατώνει τους στοματικούς ιστούς, ενώ παράλληλα ανακουφίζει τα ερεθισμένα ούλα.

Ειδικά στα παιδιά η χρήση του στοματικού διαλύματος είναι απαραίτητη, γιατί αυτό περιέχει φθόριο που προστατεύει στην ενασβεστίωση των οδοντικών ιστών, σε σημεία που δεν φτάνει σωστά η οδοντόβουρτσα. Τα παιδικά στοματικά διαλύματα διατίθενται σε γεύσεις, όπως βατόμουρο,οι οποίες είναι ελκυστικές στα παιδιά και συχνά εμπεριέχουν και ξυλιτόλη για την αποφυγή της τερηδόνας. Στο καπάκι του στοματικού διαλύματος, υπάρχει ειδικός δοσομετρητής ώστε η χρήση τους να είναι σωστή.

Μια άλλη κατηγορία στοματικών διαλυμάτων είναι τα φαρμακευτικά τα οποία χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή. Σε αυτά τα διαλύματα ανήκουν πρώτον διαλύματα με κορτικοστεροειδή, που χορηγούνται για συγκεκριμένες σωματικές παθήσεις όπως ομαλός λειχήνας. Η διάρκεια και ο τρόπος που χρησιμοποιούνται καθορίζονται από το θεράποντα γιατρό. Άλλα φαρμακευτικά διαλύματα είναι αυτά που έχουν αντιφλεγμονώδη και παυσίπονη δράση. Χορηγούνται για την ανακούφιση του πόνου όπως σε περιπτώσεις αφθώδους στοματίτιδας και συνήθως περιέχουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη συστατικά. Επίσης στην κατηγορία των φαρμακευτικών, θα εντάξουμε κάποια στοματικά διαλύματα με μεγάλη περιεκτικότητα σε φθόριο, που απευθύνονται σε άτομα με πολύ μεγάλη ανάπτυξη τερηδόνας ή ξηροστομίας. Σε καμιά περίπτωση η χρήση των συγκεκριμένων φαρμακευτικών διαλυμάτων δεν αντικαθιστά την θεραπεία στον οδοντίατρο.

Όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι και όταν γίνεται κατάχρηση των στοματικών διαλυμάτων δημιουργούνται παρενέργειες. Αυτές είναι: Κατάχρηση διαλυμάτων που περιέχουν αλκοόλη ειδικά ορισμένα από αυτά που η σύνθεση τους περιέχει πάνω από 26 %αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του στόματος. Αυτό δεν έχει άμεση επιστημονική τεκμηρίωση, οδήγησε όμως ορισμένες εταιρείες στην δημιουργία διαλυμάτων χωρίς αλκοόλη. Επίσης μέσα στις συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορούμε να εντάξουμε την αλλοίωση της αίσθησης της γεύσης και την επιφανειακή αλλοίωση του στοματικού βλεννογόνου. Ακόμα μπορούν να δημιουργηθούν αλλεργικές αντιδράσεις εξαιτίας των αρωματικών ουσιών (μέντα ,κανέλα )και άλλες όταν περιέχουν μεγάλες συγκεντρώσεις από αυτές .

Ειδικά τα διαλύματα που περιέχουν χλωρεξιδίνη δεν συνιστώνται σε χρόνια χρήση, επειδή συμβάλλουν στην δημιουργία ανθεκτικών μικροβίων στο στόμα και διαταράσσουν την φυσιολογική μικροβιακή χλωρίδα του στόματος. Η χρήση τους συνίσταται μέχρι το διάστημα των τριών εβδομάδων. Η καθημερινή χρήση τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε αποχρωματισμό των δοντιών, δημιουργία καφέ κηλίδων και έντονων χρωστικών στο στόμα η οποία αντιμετωπίζεται με οδοντικό καθαρισμό. Επίσης μπορεί να αποχρωματίσει ή να επιμηκύνει τις οδοντικές θηλές, τριχωτή γλώσσα, και να οδηγήσει σε παροδική απώλεια ή ακόμα και αλλοίωση της γεύσης. Η παρατεταμένη χρήση τους μπορεί να προάγει ακόμα και την δημιουργία πέτρας στα δόντια. Τα στοματικά διαλύματα με χλωρεξιδίνη δεν συνιστώνται σε ανθρώπους με χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις όπως οι άφθες και η στοματίτιδα μετά από ακτινοθεραπεία, επειδή εάν υπάρχει ανοιχτή πληγή ή ερεθισμός στον στοματικό βλενογόνο η χλωρεξιδίνη προκαλεί έντονο τσούξιμο και πόνο.

Σημαντικός είναι και ο χρόνος των οποίων κρατάμε το στοματικό διάλυμα στο στόμα μας. Ειδικά για αυτούς που χρησιμοποιούν συστηματικά τα διαλύματα και τείνουν να κάνουν μπουκώματα για περισσότερα λεπτά από τα ενδεδειγμένα, ξηραίνεται ο στοματικός βλεννογόνος και προκαλείται εκτεταμένο χημικό έγκαυμα από τις καυστικές ουσίες που περιέχουν. Είναι σημαντικό να τηρούνται κατά γράμμα οι ενδείξεις που αναγράφονται στην συσκευασία του κάθε διαλύματος.

Υπάρχει μία κατηγορία στοματικών διαλυμάτων που είναι κατάλληλο για την καθημερινή φροντίδα των υπερευαίσθητων δοντιών. Αυτά έχουνε ειδικά μικροσωματίδια υδροξυαπατίτη που βοηθούν στην φυσική αποκατάσταση της φθοράς της αδαμαντίνης όπως επίσης και νιτρικό κάλιο που βοηθάει στην άμεση αντιμετώπιση του πόνου από τα εξωτερικά ερεθίσματα πάνω στο σμάλτο των δοντιών. Τα διαλύματα αυτά αντιμετωπίζουν άμεσα την οδοντική υπερευαισθησία και συχνά αναδομούν το οδοντικό σμάλτο ,όπως επίσης προλαμβάνουν την τερηδόνα και την οδοντική πλάκα .Είναι κατάλληλο για ασθενείς με ζαχαρώδη διαβήτη και για παιδιά πάνω από έξι ετών, γιατί προσφέρουν ενυδάτωση της στοματικής κοιλότητας ,με ταυτόχρονη δροσερή γεύση φρεσκάδας. Η τακτική χρήση στοματικού διαλύματος και βουρτσίσματος, είναι το κλειδί για την διατήρηση της καλής στοματικής μας υγείας, χωρίς να έχει ακόμη αποδειχθεί αν επηρεάζουν το ιικό φορτίο στο στόμα μας.

Η χρήση της νανοτεχνολογίας τα στοματικά διαλύματα, αποτελεί ένα καινούργιο και υποσχόμενο ορίζοντα στις θεραπείες του στόματος. Η χρήση της νανοτεχνολογίας, στοχεύει στην δημιουργία ενός διαλύματος μέσω του οποίου θα εναποτίθεται θεραπευτικές ουσίες κατευθυνόμενες στο στόμα και θα λειτουργεί σαν συνδυασμός οδοντόκρεμας και διαλύματος μαζί.