Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Μην αμελείτε τον έλεγχο
Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Προσέχω για να… ελέγχω!
Η 14η Νοεμβρίου που καθιερώθηκε το 1991 ως Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, πλησιάζει και θα γίνει και φέτος η μεγαλύτερη εκστρατεία ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κόσμου για τον διαβήτη, φθάνοντας σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους σε περισσότερες από 160 χώρες. Γιατί όμως 14 Νοεμβρίου; Η ημερομηνία φυσικά δεν επιλέχθηκε τυχαία. Στις 14 Νοεμβρίου, γεννήθηκε ο Καναδός νομπελίστας γιατρός Frederic Banting, ο οποίος, μαζί με τον βιοχημικό Charles Best, συνέλαβε πρώτος την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης τον Οκτώβριο του 1921, σώζοντας εκατομμύρια ζωές.
Διαβητικοί στην Ελλάδα: τι λένε οι αριθμοί;
Σύμφωνα με τα έως τώρα επιδημιολογικά στοιχεία για τον σακχαρώδη διαβήτη στην Ελλάδα, οι διαβητικοί ανέρχονται στο 8%-9% του πληθυσμού (800-900 χιλιάδες), ενώ υπάρχει ένα ποσοστό 3%-4% που δεν γνωρίζει ότι πάσχει από τη νόσο.
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο όμως, είναι ότι ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη στην Ελλάδα έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια, και ότι ο διαβήτης τύπου 1 αυξάνεται κατά 3% κάθε χρόνο στα παιδιά και στους εφήβους. Επίσης, ο διαβήτης τύπου 2 προσβάλλει πλέον όλο και μικρότερες ηλικίες νέους και παιδιά.
Κοινά συμπτώματα τύπων 1 και 2
Τα περισσότερα πρόωρα συμπτώματα συνδέονται με υψηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα μας. Ωστόσο, ο διαβήτης έχει και αρκετά προειδοποιητικά συμπτώματα, αρκεί να τα παρατηρήσετε εγκαίρως. Ειδικά στον διαβήτη τύπου 2, τα συμπτώματα είναι τόσο ήπια που μερικοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι πάσχουν, προτού να εκδηλώσουν μακροπρόθεσμα προβλήματα. Στον διαβήτη τύπου 1, τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται γρήγορα, μέσα σε λίγες ημέρες ή λίγες εβδομάδες και είναι πολύ πιο σοβαρά.
Και οι δύο τύποι διαβήτη, έχουν μερικά κοινά προειδοποιητικά σημάδια:
- Πείνα και κόπωση.
Ο οργανισμός για την επιβίωσή του και τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου χρησιμοποιεί τη γλυκόζη ως αναγκαία πηγή ενέργειας. Αλλά τα κύτταρα χρειάζονται ινσουλίνη για να μεταβολίσουν την γλυκόζη. Αν το σώμα δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ή αν τα κύτταρα αντιστέκονται στην ινσουλίνη που παράγει το σώμα μας, η γλυκόζη δεν μπορεί να εισχωρήσει σε αυτά και έτσι χάνουμε την ενέργειά μας και μπορεί να νιώθουμε πιο πεινασμένοι και κουρασμένοι από το συνηθισμένο.
- Συχνή διούρηση και δίψα.
Κανονικά το σώμα απορροφά τη γλυκόζη καθώς περνά μέσα από τα νεφρά. Αλλά όταν ο διαβήτης αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα, το σώμα προσπαθεί να απαλλαγεί από την αχρησιμοποίητη γλυκόζη μέσω των ούρων. Όταν λοιπόν ο οργανισμός χάνει πολύ νερό με τη συχνή διούρηση, είναι λογικό να εμφανίζεται έντονη δίψα.
- Ξηροστομία και φαγούρα στο δέρμα. Επειδή το σώμα χρησιμοποιεί υγρά για να παράγει τα ούρα, του μένει λιγότερη υγρασία για όλα τα υπόλοιπα. Γι’ αυτό και ένα άτομο με διαβήτη νιώθει αφυδατωμένο, αισθάνεται το στόμα του ξηρό και θέλει να πίνει περισσότερα υγρά, ενώ και το δέρμα του θα είναι πιο ξηρό και θα του προκαλεί φαγούρα.
- Θολή όραση. Όσο αλλάζουν τα επίπεδα υγρών στο σώμα, οι φακοί των ματιών πρήζονται. Έτσι τα μάτια αλλάζουν σχήμα και χάνουν την ικανότητά τους να εστιάσουν.
Διαβήτης τύπου 1: Επιπλέον συμπτώματα
- Aπώλεια βάρους. Αν το σώμα μας δεν μπορεί να πάρει την ενέργεια που χρειάζεται από το φαγητό, θα αρχίσει να καίει μύες και λίπος για να τη βρει. Έτσι μπορεί να χάσουμε απότομα βάρος.
- Ναυτία και έμετος. Όταν το σώμα καίει λίπος, δημιουργεί “κετόνες”. Αν αυτές συσσωρευθούν στο αίμα σε επικίνδυνα επίπεδα, ενδεχομένως οδηγήσουν σε μια σοβαρή κατάσταση, η οποία ονομάζεται διαβητική κετοξέωση. Οι κετόνες μπορεί να κάνουν το άτομο να αισθάνεται άρρωστο στο στομάχι.
Διαβήτης τύπου 2: Επιπλέον συμπτώματα
Συνήθως εμφανίζονται αφότου το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα έχει παραμείνει υψηλό για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Λοιμώξεις από ζυμομύκητες. Οι ζυμομύκητες τρέφονται με γλυκόζη, οπότε ένα σώμα με περίσσια γλυκόζης είναι πιο επιρρεπές σε αυτούς. Οι λοιμώξεις αυτές μπορεί να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε ζεστό και ταυτόχρονα υγρό σημείο του δέρματος, όπως ανάμεσα στα δάχτυλα των χεριών και ποδιών, κάτω από τα στήθη και μέσα ή γύρω από τα γεννητικά όργανα.
- Αργή επούλωση πληγών ή αμυχές στο δέρμα. Όσο αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα επηρεάζουν τη ροή του και οδηγούν σε βλάβη των νεύρων που δυσκολεύει την επούλωση των πληγών.
- Πόνος και μούδιασμα στα πόδια ή τα πέλματα. Αυτό είναι ακόμα ένα αποτέλεσμα της βλάβης των νεύρων.
Πρόληψη και έλεγχος, αντί πανικού
Ακόμη κι αν εμφανίζετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, δεν σημαίνει ότι πάσχετε από σακχαρώδη διαβήτη. Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας αφού η πρόληψη, σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή, την άσκηση αλλά και τα φάρμακα, μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Ποια είναι όμως τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε για προλάβετε ή να ελέγξετε τον διαβήτη;
- Ασθενείς με προ-διαβήτη ή διαβήτη, πρέπει να ακολουθούν σωστή, μεσογειακή ισορροπημένη διατροφή με βάση κυρίως λαχανικά, όσπρια, ψάρια, γαλακτοκομικά και κρέας με χαμηλά λιπαρά, ελαιόλαδο σε μέτρια ποσότητα, και φρούτα. Προτιμάμε χαμηλές θερμοκρασίες μαγειρέματος.
- Προγράμματα απώλειας βάρους με στόχο τη μείωση του Σ.Β. κατά 5-10% μαζί με ήπια σωματική δραστηριότητα 30΄ημερησίως, π.χ. απλό βάδισμα ή τουλάχιστον 4 ώρες μέτριας έντασης άσκηση την εβδομάδα.
- Ετήσια εξέταση αν έχετε προδιάθεση.
- Στα άτομα με προ-διαβήτη όπως και στον διαβήτη, πρέπει να ελέγχονται και, αν χρειάζεται, να θεραπεύονται όλοι οι παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.
- Οφθαλμολογική εξέταση και έλεγχος των ποδιών τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο.
Η φετινή Παγκόσμια Μέρα Διαβήτη λοιπόν, ας γίνει κίνητρο όλων μας για:
- Ενημέρωση
- Ευαισθητοποίηση
- Επαγρύπνηση
- Ετήσιο Έλεγχο
Αλλά και για το σημαντικότερο Ε:
την Ελπίδα για λιγότερους διαβητικούς στο μέλλον.