Έχω ξηροδερμία: Τι να κάνω;

Το δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο και ένα από τα πιο σημαντικά όργανα του ανθρώπινου σώματος. Αξίζει να σημειωθεί πως παρέχει προστασία στον οργανισμό λειτουργώντας ως προστατευτικος φραγμός απέναντι στο εξωτερικό περιβάλλον. Η ενδεδειγμένη λοιπόν ενυδάτωση είναι καθοριστική για την διατήρηση και την ελαστικότητα του δέρματος.

Η έλλειψη επαρκούς ενυδάτωσης συντελεί στην μείωση του περιεχομένου σε νερό στα επιφανειακά στρώματα της επιδερμίδας που με την σειρά της οδηγεί σε ποικίλες κλινικές δερματικές εκδηλώσεις, που εμπεριέχονται στον κλινικό όρο ξηρότητα ή ξηροδερμία με χαρακτηριστικά παραδείγματα την απολέπιση, τις ρωγμές , το ερύθημα, την τραχύτητα και τον κνησμό. Σε περιπτώσεις δε μεγαλύτερης βαρύτητας δύναται να παρατηρηθούν αφυδάτωση, ωχρότητα και διαρκής φλεγμονή του δέρματος, καθώς και εμφάνιση ραβδώσεων.

Ποιες είναι λοιπόν οι πιθανές αιτίες που επάγουν αυτή τη ξηροδερμία; Το υγιές δέρμα προστατεύεται από ένα ειδικό υδρολιπιδικό φράγμα, που περιέχει σε μεγάλο βαθμό νερό και λιπίδια (σμήγμα) και το οποίο λειτουργεί ως η άμυνα απέναντι στις εξωτερικές επιθέσεις, περιορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τις πιθανές απώλειες. Συχνά δύναται να παρατηρηθούν αλλαγές στην περιεκτικότητα σε νερό και λιπίδια στο ανώτερο στρώμα της επιδερμίδας (κεράτινη στοιβάδα) με συνέπεια να δυσχεραίνεται σε σημαντικό βαθμό η λειτουργία αυτού του ξεχωριστού φραγμού. Μερικοί δε άνθρωποι εμφανίζουν προδιάθεση για την ανάπτυξη ξηροδερμίας από την γέννηση τους.

Εκτός όμως από την έμφυτη ξηρότητα καθοριστικό ρόλο δύναται να διαδραματίσουν και άλλοι παράγοντες, ορισμένοι από τους οποίους είναι: κλιματικοί ή και περιβαντολλοντικοί (έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, ο κλιματισμός, η υπερβολική θέρμανση, το ψύχος), τα συχνά αφρόλουτρα με την χρήση όχι των κατάλληλων σκευασμάτων, πιθανές κλινικές δερματικές διαταραχές (ψωρίαση, ατοπική δερματίτιδα, ιχθύαση), άλλες παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η θυροειδοπάθεια, η μη ενδεδειγμένη και ισορροπημένη διατροφή, το κάπνισμα, καθώς και πιθανές φαρμακευτικές αγωγές. Δεν χωρά αμφιβολία πως με την πάροδο του χρόνου το ανθρώπινο δέρμα υφίσταται ορισμένες αλλαγές.

Ποια είναι λοιπόν η ενδεδειγμένη προσέγγιση; Στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι δυνατή η παρέμβαση με την υιοθέτηση απλών μέτρων όπως η χρήση μη επιθετικών προιόντων υγεινής. Επίσης είναι αναγκαία η στοχευμένη ενυδάτωση ανάλογα με την περιοχή και το επίπεδο ξηροδερμίας. Τα δερμοκαλλυντικά προιόντα δύνανται να είναι υπό την μορφή γάλακτος, κρέμας, βάλσαμου, αλοιφής ή και λαδιού. Ο θεραπευτικός στόχος είναι η σημαντική μείωση της εξάτμισης του νερού, η διατήρηση του στην επιδερμίδα και η σταδιακή αποκατάσταση του αλλοιωμένου δερμοεπιδερμικού φραγμού. Είναι απαραίτητη λοιπόν η συνεχής θρέψη, με ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στην περιοχή του προσώπου.

Σημαντική είναι με την σειρά της και η καθημερινή κατανάλωση 1,5 λίτρου νερού, με εξαίρεση την περίπτωση ιατρικής αντένδειξης, όπως και η αποφυγή της παραμονής σε ζεστά και κλειστά περιβάλλοντα. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει και η προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε πως και η έλλειψη βιταμινών δύναται να συμβάλλει στην εμφάνιση ξηροδερμίας. Η αναθεώρηση λοιπόν της δίαιτας και οι ενδεδειγμένες θρεπτικές ουσίες στην περίπτωση αυτή κατέχουν σημαίνοντα ρόλο. Είναι επίσης πρέπον να μειωθεί η διάρκεια στα αφρόλουτρα και να μην χρησιμοποιούνται σκληρά σαπούνια, αλλά προιόντα καθαρισμού με ουδέτερο pH που είναι πιο κατάλληλα και πιο φιλικά για το ανθρώπινο δέρμα. Η μη ενδεδειγμένη επιλογή οδηγεί συχνά σε ερεθισμούς που οφείλονται στην διαταραχή της ισορροπίας του pΗ και στην μη απορρόφηση των συστατικών των προιόντων αυτών από τον δερμοεπιδερμικό φραγμό.

Τέλος αξίζει να τονισθεί πως σε περίπτωση δερματικών παθήσεων ή επίμονης ενόχλησης είναι απαραίτητη η συμβουλή και η εκτίμηση από την πλευρά του κλινικού δερματολόγου , ο οποίος με την σειρά του μετά από ενδελεχή κλινική εξέταση είναι σε θέση να συμπεράνει την πιθανή αιτιολογία και να προχωρήσει στην ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση.