Η βιταμίνη Β12 γνωστή και ως κοβαλαμίνη είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη με σημαντικές για το ανθρώπινο σώμα λειτουργίες. Συμβάλλει στη σύνθεση του γενετικού υλικού (DNA), στην αιμοποίηση και στην νευρική λειτουργία. Η Β12 αποτελεί μία από τις βιταμίνες του συμπλέγματος των Β βιταμινών οι οποίες έχουν δομικό ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, το πρωτεϊνών και των λιπαρών και στην παραγωγή ενέργειας. Είναι μια βιταμίνη η οποία παράγεται στο πεπτικό σύστημα των ζώων από βακτηριακή δραστηριότητα και μετά αποθηκεύεται στους ιστούς τους. Είναι μια κατεξοχήν «ζωική» βιταμίνη καθώς οι πυκνές διατροφικές πηγές της είναι ζωικά προϊόντα με κυριότερα το συκώτι, το μοσχάρι/αρνί/κατσίκι, το κοτόπουλο, το αυγό αλλά και τα γαλακτοκομικά.
Τα οφέλη της B12 έγιναν αρχικά γνωστά μέσα από τις καταστάσεις έλλειψής της, με σημαντικότερη την κακοήθη αναιμία η οποία αν δεν θεραπευτεί γίνεται απειλητική για τη ζωή. Στη σύγχρονη δυτικού τύπου κοινωνία, η έλλειψη της Β12 συχνά είναι υποκλινική, δηλαδή δεν δίνει άμεσα συμπτώματα αλλά τα αποτελέσματά της, σε βάθος χρόνου, μπορεί να είναι σοβαρά. Η υποκλινική της έλλειψη μπορεί να οφείλεται σε ζητήματα χαμηλής απορρόφησης αλλά και σε οριακές προσλήψεις από την τροφή, όπως στην περίπτωση των ηλικιωμένων αλλά και των χορτοφάγων όταν η διατροφή τους δεν είναι ισορροπημένη και στερείται ποικιλίας και ποσότητας τροφών. Υπολογίζεται ότι οριακές τιμές Β12 έχει το 20% των ατόμων άνω των 50 ετών και η βασικότερη αιτία είναι η μειωμένη ικανότητα του στομάχου να την απορροφήσει λόγω ηλικίας.
Αν και οι περισσότερες μελέτες δεν είναι κατηγορηματικές, τα οφέλη της ανθρώπινης υγείας από τη συμπληρωματική Β12 αφορούν κυρίως τη γνωστική εξέλιξη δηλαδή την ικανότητά μας να λαμβάνουμε, να αποθηκεύουμε και να επεξεργαζόμαστε πληροφορία. Χωρίς να υπάρχει παγιωμένη οδηγία, ένας αριθμός μελετών έχει δείξει ότι όφελος από τη συμπληρωματική Β12 έχουν εκείνα τα άτομα με προχωρημένη έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών. Ακόμη, ενώ η θεραπευτική της αποτελεσματικότητα στην κατάθλιψη δεν έχει αποδειχθεί, ωστόσο τα άτομα με κατάθλιψη τείνουν να έχουν χαμηλά επίπεδα Β12.
Επιπλέον, επειδή η Β12 εμπλέκεται στον μεταβολισμό (διάσπαση) της ομοκυστεΐνης, μιας πρωτεΐνης η οποία όταν χτίζεται σε υψηλά επίπεδα αυξάνεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος, ενδέχεται να συμβάλλει στην μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Παρ’όλα αυτά, τα ερευνητικά δεδομένα για την αποτελεσματικότητα της Β12 στην προστασία της καρδιάς είναι αντικρουόμενα και μη κατηγορηματικά.
Η ιστορία του οφέλους της Β12 για την υγεία μας μοιάζει σε ορισμένα σημεία με εκείνη της βιταμίνης D. Πρώτον, η αποδεδειγμένη αξία της για την υγεία στηρίζεται στον ρόλο της στην αιμοποίηση και το αποτέλεσμα αυτής στη βαριά ανεπάρκεια. Δεύτερον, μολονότι αρκετοί έχουν οριακές τιμές Β12, χωρίς να έχουν κλινική εικόνα, πιθανά να ωφεληθούν από τη συμπληρωματική χορήγησή της αλλά η καθιερωμένη έξτρα Β12 δεν έχει ακόμα αποδεδειγμένα οφέλη υγείας. Χρειάζεται λοιπόν διερεύνηση των χαμηλών επιπέδων της κατά περίπτωση αλλά και διατροφική αξιολόγηση πριν βγουν βιαστικά συμπεράσματα.
Βιβλιογραφία
O’Leary F, Samman S. Vitamin B12 in health and disease. Nutrients. 2010;2(3):299-316. doi:10.3390/nu2030299
Sobczyńska-Malefora A, Delvin E, McCaddon A, Ahmadi KR, Harrington DJ. Vitamin B12 status in health and disease: a critical review. Diagnosis of deficiency and insufficiency – clinical and laboratory pitfalls. Crit Rev Clin Lab Sci. 2021;58(6):399-429. doi:10.1080/10408363.2021.1885339
3 μοναδικά ενεργά για την περιποίηση προσώπου στα 40 Η δεκαετία των 40 είναι δερματολογικά…
Αντιγήρανση αιχμής για skincare όπως ποτέ Η εξέλιξη είναι πάντα λέξη κλειδί στη ρουτίνα ομορφιάς.…
Συνήθως καταλαβαίνουμε ότι εμφανίζουμε τριχόπτωση σταδιακά, μέσα σε ένα χρονικό εύρος με την απώλεια τριχών…
Όλα τα δέρματα παράγουν σμήγμα ως μια φυσική κίνηση ενυδάτωσης και αυτοπροστασίας τους. Όμως οι…
Σγουρά μαλλιά και στρογγυλό πρόσωπο μπορούν να δώσουν έξτρα όγκο στο περίγραμμα. Γι’ αυτό, το…
Μετά την περίοδο του καλοκαιριού και με την υποχώρηση του έντονου μαυρίσματος, βλέπουμε συχνά στον…