Νερό στο αυτί: συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης

«Γιατρέ μπήκε νερό στο αυτί μου!». Ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα για το οποίο οι ασθενείς μας επισκέπτονται στο ιατρείο είναι το αίσθημα πληρότητας, μετά την είσοδο νερού στον ακουστικό πόρο. Το φαινόμενο της απόφραξης του ακουστικού πόρου όταν εισέλθει νερό  μπορεί να συμβεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ιδιαίτερα όταν ο ασθενής προσπαθεί να καθαρίσει το αυτί του στο λούσιμο χρησιμοποιώντας την πιεστική ροή του λουτήρα. Είναι όμως εξαιρετικά διαδεδομένο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και φυσικά μετά την επαφή του ασθενούς με το θαλασσινό νερό και τις διάφορες θαλάσσιες δραστηριότητες.

Τί περιγράφουν οι ασθενείς;

Αίσθημα πληρότητας (βούλωμα ή «μπλοκ») στο αυτί συνήθως μετά από κάποια βουτιά στη θάλασσα που σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να συνοδευτεί από πόνο. Χαρακτηριστική είναι η αναφερόμενη πτώση ακοής στο αυτί που πάσχει ή περίεργοι θόρυβοι (βουητά ή αλλοιωμένη αίσθηση της φωνής του ασθενούς). Σε ακόμα λιγότερες περιπτώσεις, μπορεί να αναφερθεί και αίσθημα ήπιας ζάλης ή αστάθειας. Η κατάσταση προκαλεί εκνευρισμό και δυσαρέσκεια στον ασθενή, ιδιαίτερα αν επιμένει για περισσότερες της μιας ημέρες.

Πού μπορεί να οφείλεται η είσοδος νερού στο αυτί;

Η είσοδος του νερού στον ακουστικό πόρο κατά τη διάρκεια της κολύμβησης είναι αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο- τις περισσότερες φορές το υγρό απομακρύνεται αυτόματα μετά από λίγες ώρες. Όσο μεγαλύτερη είναι η επαφή μας με τη θάλασσα και όσο πιο συχνές και πολύπλοκες είναι οι βουτιές, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να βρεθούμε αντιμέτωποι με δυσάρεστη είσοδο θαλασσινού νερού στον έξω ακουστικό πόρο.

Η μορφολογία του ακουστικού πόρου διαφέρει αρκετά σε κάθε άτομο συμμετέχοντας έτσι στη συχνότητα και τη βαρύτητα του συμβάντος. Είναι προφανές ότι ένας ανατομικά στενός πόρος  μπορεί να παγιδεύσει μικρή ποσότητα νερού για μεγαλύτερο διάστημα.

Σε διαφορετικές περιπτώσεις η παρουσία βύσματος κυψελίδος (το γνωστό «κερί») μπορεί επιπλέον να δημιουργήσει προβλήματα εγκλωβισμού του νερού. Σε αυτήν την περίπτωση, το υγρό μπορεί να παγιδευτεί πίσω από την κυψελίδα ή να προκαλέσει την διόγκωσή της λόγω απορρόφησης με αποτέλεσμα να βουλώσει το αυτί.

Πού μπορεί να οδηγήσει;

Η συνηθέστερη επιπλοκή είναι το γνωστό «αυτί του κολυμβητή» (swimmer’s ear). Σε αυτήν τη συνθήκη, η παραμονή του υγρού στον ακουστικό πόρο δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροοργανισμών, όπως παθογόνων βακτηρίων. Η προσπάθεια του ασθενούς να καθαρίσει τον πόρο με μπατονέτες ή άλλα αντικείμενα επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση αφού απομακρύνει το λεπτό δέρμα του πόρου αφαιρώντας αυτόν τον εξαιρετικά προστατευτικό φραγμό μικροβίων.

Και πώς αντιμετωπίζεται;

Όπως και σε όλες τις ιατρικές καταστάσεις η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία! Επομένως συνιστάται ο καθαρισμός πιθανής κυψελίδας σε ένα ωτορινολαρυγγολογικό ιατρείο πριν την πρώτη μας επαφή με τη θάλασσα. Η σύσταση αυτή αφορά τόσο ενήλικες όσο και παιδιά.

Μετά την είσοδο του νερού στο αυτί, οι ενέργειες που μπορούμε να ακολουθήσουμε για την απομάκρυνσή του είναι οι εξής:

1. Ελαφρά τραβάμε τον λοβό του αυτιού, ενώ στρέφουμε στο πλάι το κεφάλι (το αυτί να πλησιάσει τον ώμο).
2. Τοποθετούμε μια θερμή κομπρέσα στο πάσχον αυτί, ενώ στρέφουμε στο πλάι το κεφάλι (το αυτί να πλησιάζει τον ώμο).
3. Προκαλούμε αρνητική πίεση με την παλάμη του χεριού μας. Συγκεκριμένα αφού ελαφρά στρέψουμε στο πλάι το κεφάλι τοποθετούμε την παλάμη ώστε να καλύψει όλο το αυτί. Πιέζουμε την παλάμη προς το αυτί και ακολούθως την απομακρύνουμε δημιουργώντας την αίσθηση του «ξεβουλώματος» (αναρρόφησης) από την διαφορά στην πίεση.
4. Ξαπλώνουμε από την πλευρά του πάσχοντος αυτιού σε ένα μαξιλάρι ή μια πετσέτα για λίγες ώρες
5. Ενσταλάζουμε στον πόρο λίγες σταγόνες οξυζενέ διαλυμένο σε νερό (2-3 σταγόνες). Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να απομακρύνουμε και τυχόν κερί που έχει παγιδευτεί. Επίσης, μπορούμε να ενσταλάξουμε 2-3 σταγόνες καθαρό οινόπνευμα.

(Προσοχή!!! Δεν τοποθετούμε οποιαδήποτε σταγόνα στο αυτί αν υπάρχει υποψία φλεγμονής ή άλλης διεργασίας)

Ανεξάρτητα τη μέθοδο που θα ακολουθήσουμε δεν ξεχνάμε ότι:

α) ΔΕΝ τοποθετούμε μπατονέτες ή άλλα αντικείμενα στον ακουστικό πόρο

β) ΔΕΝ τοποθετούμε τα δάχτυλα ή τα νύχια μας στον ακουστικό πόρο.

γ) ΔΕΝ χρησιμοποιούμε συσκευές θερμού αέρα (π.χ. στεγνωτήρα μαλλιών-πιστολάκι) για να στεγνώσουμε τον πόρο.

Αν η κατάσταση επιμένει ή επιδεινωθεί με πόνο στην περιοχή, συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας.

Βιβλιογραφία

• MedicalNewsToday
• HealthyHearing
• Variations in the External Auditory Canal of 185 Adult Individuals: A Clinico-Morphological Study Rajamani Santhosh Kumar*, K R Jothi Kumar, D Saravana Bhavan, A Anandaraj,International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 3, Issue 7, July 2013