Ξηροστομία αίτια & αντιμετώπιση

Αν εμφανίζουμε συμπτώματα ξηροστομίας, μπορεί να μας γεννώνται διάφορα ερωτήματα για το θέμα. Επειδή η γνώση φέρνει λύσεις, οι παρακάτω απαντήσεις θα λύσουν τις βασικές μας απορίες και θα μας βοηθήσουν να ανακουφιστούμε αποτελεσματικά.

Τι ονομάζουμε ξηροστομία;

Οι σιελογόνοι αδένες του στόματος κάνουν αυτό που λέει το όνομά τους: γεννούν σάλιο. Η ποσότητα του σάλιου που παράγεται, δημιουργεί λίπανση στο στόμα και το κρατά ενυδατωμένο και καθαρό. Όταν οι σιελογόνοι αδένες υπολειτουργούν για οποιονδήποτε λόγο και παράγουν μειωμένη ποσότητα σάλιου, τότε εμφανίζεται ξηρότητα στο στόμα. Αυτή η κατάσταση επηρεάζει συχνά τη καθημερινότητα των ατόμων, προκαλώντας μία αίσθηση στόματος που κολλάει, δυσκολίας στην κατάποση, στη μάσηση και μερικές φορές στην ομιλία. Όμως προσοχή. Για να μιλήσουμε για ξηροστομία χρειάζεται η αίσθηση ξηρού στόματος να έχει διάρκεια μέσα στη μέρα.

Τι άλλα συμπτώματα εμφανίζονται εκτός από αίσθηση κολλώδους στόματος;

Άτομα που παρουσιάζουν ξηρότητα στο στόμα διαμαρτύρονται συχνά για κακοσμία του στόματος, αφού η έλλειψη σάλιου δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για την επικράτηση των βακτηρίων που δημιουργούν δυσάρεστη αναπνοή. Άλλοι πάλι, δυσκολεύονται λιγάκι στην ομιλία τους ενώ υπάρχει περίπτωση κάποιες φορές να υπάρχει και αλλοίωση της γεύσης.

Είναι συχνή η ξηροστομία; 

Αρκετά. Την εμφανίζει 1 στους 5* και οι πιθανότητες εμφάνισης αυξάνονται με την ηλικία.

Πώς δημιουργείται;

Η ξηροστομία μπορεί να έχει ιατρικό υπόβαθρο μπορεί και όχι. Οι πιο συνηθισμένοι μη ιατρικοί λόγοι που δημιουργείται είναι:

• Η αφυδάτωση λόγω μη κατανάλωσης νερού
• Η μεγάλη ηλικία όχι μόνο ως βιολογικός παράγοντας αλλά και ως περίοδος που συνδέεται στενότερα με τη λήψη φαρμάκων
• Το κάπνισμα και το αλκοόλ
• Η κληρονομικότητα

Υπάρχουν όμως και ιατρικοί λόγοι που μπορούν να προκαλέσουν ξηρότητα στο στόμα:

• Η αναπνοή από το στόμα σε άτομα που κρεατάκια, στραβό διάφραγμα ή ιγμορίτιδα
• Κάποιες ασθένειες, π.χ. σύνδρομο Sjoegren, που προκαλεί βλάβη στους δακρυϊκούς και σιελογόνους αδένες, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται μειωμένη παραγωγή δακρύων (ξηροφθαλμία) και σάλιου (ξηροστομία)
• Αυτοάνοσα νοσήματα
• Διάφορες φαρμακευτικές αγωγές
• Θεραπείες (π.χ. χημειοθεραπείες)
• Παθήσεις του σιελογόνου αδένα
• Στρες
• Κληρονομικότητα

Είναι σε κάποιο βαθμό φυσιολογικό να έχουμε ξηρό στόμα;

Η περιστασιακή εμφάνιση αυτής της κατάστασης συνήθως δεν υποδηλώνει κάποια πάθηση.  Για παράδειγμα, το πρωί είναι η ώρα που οι περισσότεροι εμφανίζουμε ξηροστομία και αυτό είναι φυσιολογικό. Ειδικά αν κοιμόμαστε με ανοιχτό το στόμα, η παραγωγή σιελόρροιας μειώνεται σημαντικά, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα. Με την αποκατάσταση των επιπέδων σάλιου το πρωί, συνήθως το στόμα αναλιπαίνεται και παύουμε να έχουμε ξηρό στόμα.

Και αν έχω ξηρό στόμα στη διάρκεια της μέρας; Μήπως «φταίει» κάποια συνήθειά μου;

Είναι πολύ πιθανό.

• Αν δεν συνηθίζουμε να πίνουμε νερό ή δεν περιλαμβάνουμε στο μενού μας τροφές πλούσιες σε νερό, προκαλούμε γενικότερα στον οργανισμό μας αφυδάτωση που επεκτείνεται και στη στοματική μας κοιλότητα.
• Οι καπνιστές και όσοι καταναλώνουν αλκοόλ είναι επίσης επιρρεπείς σε συμπτώματα αφυδάτωσης στο στόμα.
• Τέλος, ξηρότητα στη στοματική κοιλότητα μπορεί να παρατηρηθεί και σε συνθήκες πολύ έντονου στρες.

Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της ξηροστομίας;

• Διατηρούμε το στόμα υγρό διαρκώς πίνοντας νερό.
• Αποφεύγουμεε όσο το δυνατόν περισσότερο το κάπνισμα, το αλκοόλ, τον καφέ και τα ανθρακούχα ποτά που επιδεινώνουν την ξηροστομία.
• Συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας για αλλαγή φαρμακευτικής αγωγής , εάν η υπάρχουσα ευθύνεται για την ξηροστομία μας.
• Συμβουλευόμαστε τον φαρμακοποιό μας, για να μας προτείνει τις κατάλληλες λύσεις αποκατάστασης της ενυδάτωσης στη στοματική κοιλότητα. Η σειρά Hydroral Xero είναι ειδικά σχεδιασμένη για την αποκατάσταση της λειτουργίας του σιελογόνου αδένα. Περιέχει υδρο-gel που χαρίζει άμεση και παρατεταμένη επιλίπανση, αφού προσκολλάται στον στοματικό βλεννογόνο και  υαλουρονικό οξύ που επαναφέρει τα φυσιολογικά επίπεδα ενυδάτωσης. Τέλος, με  Hydroral Xero αποτρέπεται και η δημιουργία μεμβράνης μικροβίων, για την καταπολέμηση της πλάκας. Ξεκινάμε τη στοματική μας φροντίδα επιλίπανσης  με την οδοντόκρεμα και το στοματικό διάλυμα της σειράς και για δράση κατά της ξηροστομίας όπου και αν βρισκόμαστε μπορούμε να έχουμε μαζί σας στην τσάντα το πρακτικό spray στοματικής ενυδάτωσης. Αν παράλληλα εμφανιστούν και συμπτώματα κακοσμίας ως επακόλουθο του ξηρού στόματος, και πάλι υπάρχει τρόπος να ανακτήσουμε τη δροσερή μας αναπνοή, καταπολεμώντας την αιτία της κακοσμίας.
•  Τέλος, για την αντιμετώπιση της ξηροστομίας, μπορούμε να χρησιμοποιούμε τσίχλες χωρίς ζάχαρη, τα οποία διεγείρουν την παραγωγή σάλιου.

Μπορώ να προλάβω την ξηροστομία;

Όλα τα παραπάνω μέτρα, μπορούν να λειτουργήσουν και προληπτικά, εμποδίζοντας την εμφάνιση παρατεταμένων συνθηκών  ξηρότητας στο στόμα μας.

Πού να απευθυνθώ, αν διαπιστώσω ότι έχω όντως ξηρό στόμα;

Στον ειδικό: ο οδοντίατρος ή ο στοματολόγος είναι οι κατάλληλοι, για να μας κατευθύνουν στη σωστή λύση.

Ενημερωνόμαστε σωστά για το θέμα του ξηρού στόματος, αναζητάμε με τη βοήθεια των  ειδικών την αιτία που το προκαλεί στη δική μας περίπτωση και ανακουφιζόμαστε στην καθημερινότητα, απολαμβάνοντας ξανά ένα ενυδατωμένο στόμα με αίσθηση άνεσης.

*Cleveland Clinic, Dry Mouth (Xerostomia).