Κυστική Ακμή: Τι είναι & Πώς Αντιμετωπίζεται

Η ακμή είναι, ένα συχνό δερματικό νόσημα που παρατηρείται σε παγκόσμια κλίμακα. Αξίζει όμως να σημειωθεί πως προσβάλλει κατά κύριο λόγο τα παιδιά, που βρίσκονται στην εφηβεία και σε ποσοστό που υπερβαίνει το 80%. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα επικεντρωθούμε στην κυστική ακμή που αποτελεί μία πιο σοβαρή μορφή και υποκατηγορία της εν λόγω δερματικής πάθησης.

Κλινική Εικόνα

Η κυστική ή οζώδης ακμή ,όπως επίσης αποκαλείται, χαρακτηρίζεται από την ιδιομορφία των δερματικών αλλοιώσεων. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρούνται πολλαπλές δερματικές βλάβες ευμεγέθεις και με έντονη ρόδινη απόχρωση, ειδικά στην περιφέρεια. Αξίζει να σημειωθεί πως δεν εμφανίζουν πυώδες υλικό και ορίζονται ως κύστεις. Ταυτόχρονα όμως, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, παρατηρούνται και οζώδεις βλάβες με χαρακτηριστικό έντονο ερυθρό χρώμα και με ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Μπορούν δε να προσβάλλουν όχι μόνο το πρόσωπο, αλλά και τον θώρακα, τη ράχη, ακόμα και τα άνω άκρα.  Σε σπάνιες περιπτώσεις, αντίστοιχη κλινική εικόνα μπορεί να παρατηρηθεί και στο τριχωτό της κεφαλής. Η φλεγμονή αυτή συντελείται στο εσωτερικό του τριχικού θύλακα με τελικό αποτέλεσμα τον τραυματισμό του.  Αρχικά σχηματίζεται πυώδες υλικό που δημιουργεί απόστημα, ακολουθεί φλεγμονή στο επίπεδο της επιδερμίδας και το τελικό αποτέλεσμα είναι ο σχηματισμός ουλής.  Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως συχνά οι ασθενείς αναφέρουν άλγος και αίσθημα καύσου.

Αιτιοπαθογένεια

Πρακτικά η κυστική ακμή είναι μια δερματική διαταραχή που προκαλείται από χρόνια φλεγμονή των τριχοθυλακίων και των αντίστοιχων σμηγματογόνων αδένων τους. Σε πρακτικό επίπεδο, λειτουργώντας περισσότερο από το κανονικό, οι εν λόγω  αδένες παράγουν μεγαλύτερη ποσότητα σμήγματος (ελαιώδης έκκριση που συνήθως σχηματίζει ένα λεπτό προστατευτικό στρώμα στο δέρμα). Ταυτόχρονα  συσσωρεύεται κερατίνη  στον σμηγματογόνου πόρο, λόγω της υπερδραστηριότητας των ανδρογόνων (οι ανδρικές σεξουαλικές ορμόνες), που είναι αυξημένες στην εφηβεία λόγω ορμονολογικών διαταραχών και  συχνά εμφανίζονται και στα κορίτσια που βρίσκονται στην εφηβεία. Πρακτικά, δημιουργείται ένα βύσμα που εμποδίζει την έκκριση να βγει προς τα έξω. Η εν τω βάθει επέκταση δημιουργεί την εμφάνιση της κυστικής ακμής.

Προδιαθεσικοί Παράγοντες

• Εφηβεία: συντελείται αύξηση των ανδρογόνων
• Πιθανή φαρμακευτική αγωγή με κορτικοστεροειδή ή αντικαταθλιπτικά
• Οικογενειακή προδιάθεση
• Πιθανό  σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Η μη ενδεδειγμένη και υπερβολική εφαρμογή δερμοκαλλυντικών σκευασμάτων
• Το κάπνισμα
• Πιθανό μεταβολικό σύνδρομο
• Διατροφή πλούσια σε λιπαρά

Θεραπεία

Η θεραπεία της κυστικής ακμής απαιτεί μια στοχευμένη και εξατομικευμένη δερματολογική προσέγγιση.  Είναι πρέπον λοιπόν  τα θεραπευτικά σκευάσματα να μπορούν να δράσουν στα διαφορετικά επίπεδα της παθογενετικής διαδικασίας της ακμής: στα ορμονικά αιτία, στην έντονη παραγωγή σμήγματος, αλλά και στην ισορροπία της  βακτηριακής χλωρίδας του δερμοεπιδερμικού φραγμού. Ο στόχος λοιπόν για τα διάφορα θεραπευτικά  σχήματα είναι η πρόληψη της εμφάνισης  νέων βλαβών και η αποτελεσματική αντιμετώπιση στις ήδη υπάρχουσες. Στη «φαρέτρα» του κλινικού δερματολόγου περίοπτη θέση στην τοπική  θεραπευτική αντιμετώπιση κατέχουν το αζελαϊκό οξύ, το υπεροξείδιο του βενζολίου και τα τοπικά ρετινοειδή. Στις πιο βαριές περιπτώσεις είναι επιβεβλιμένη η συστηματική αγωγή με αντιβιοτικά, ισοτρετινοΐνη (παράγωγο της βιταμίνης Α) ή με την κατάλληλη ορμονολογική αγωγή. Κλείνοντας, είναι σημαντική η επίσκεψη στον κλινικό δερματολόγο για την πρώιμη διάγνωση και την ακόλουθη στοχευμένη αγωγή για την επιτυχή αντιμετώπιση.

Βιβλιογραφία

• Δερματολογία – Αφροδισιολογία / Χριστίνα Αντωνίου – Ανδρέας Κατσάμπας

• Θεραπευτική των Δερματικών Νοσημάτων/ Ανδρέας Κατσάμπας, Torello Lotti