Κίτρινα δόντια: Αιτίες και τρόποι αντιμετώπισης

Συχνά στα ιατρεία μας, έρχονται ασθενείς που παραπονιούνται γιατί κάποια μόνο από τα δόντια τους είναι πιο κίτρινα από τα υπόλοιπα. Μερικοί ακόμη ενοχλούνται για δόντια που είναι πιο μαυρισμένα και δημιουργούν έντονο αισθητικό πρόβλημα σε όλο το χαμόγελο τους.

Η εξήγηση για την διαφορά του χρώματος των δοντιών που κάνει κάποια δόντια πιο κίτρινα από τα άλλα (συνήθως αυτά τα δόντια είναι οι κυνόδοντες), βρίσκεται στην δομή και την ανατομία των ίδιων των δοντιών. Η αδαμαντίνη, η εξωτερική ουσία που περιβάλλει τα δόντια, είναι ημιδιαφανής, πράγμα που σημαίνει ότι η οδοντίνη το χαμηλότερο στρώμα των δοντιών, είναι εκείνο που καθορίζει το τελικό χρώμα.

Κάποιες παραλλαγές στην δομή της οδοντίνης επηρεάζουν το φως που ανακλάται, και έτσι τα δόντια αποκτούν διαφορετικό χρώμα. Επίσης οι εξωγενείς παράγοντες όπως η οδοντική πέτρα που συσσωρεύεται στη βάση των δοντιών, δημιουργεί μια κίτρινη μεμβράνη στην επιφάνεια του δοντιού, που αν δεν θεραπευθεί έγκαιρα, οδηγεί σε ακόμα πιο βαριές οδοντικές βλάβες, όπως τερηδόνα ή ουλίτιδα. Όταν κάποιο άτομο έχει μεμονωμένα κιτρινισμένα δόντια, μπορεί να εφαρμόσει διάφορες θεραπείες λεύκανσης, αλλά πριν απ ’όλα  θα πρέπει να βρει την αιτία που τα δόντια του κιτρίνισαν και να την αντιμετωπίσει.

Σε κάποιες περιπτώσεις τα κιτρινισμένα δόντια μπορούν να εμφανίσουν και μικρές γραμμές ή λευκές κηλίδες στην αδαμαντίνη. Αυτό οφείλεται σε δυσπλασίες της ίδιας της αδαμαντίνης. Συχνά κάποιες χρωματογόνες ουσίες διεισδύουν κάτω από την υποπλασμένη αδαμαντίνη με αποτέλεσμα τα δόντια να φαίνονται κίτρινα ή έντονα σκούρα σε σχέση με τα άλλα.

Άλλες αιτίες που μπορεί κάποια δόντια να είναι διαφορετικά σε χρώμα από τα υπόλοιπα, είναι οδοντικά κατάγματα που προέρχονται από τραυματισμό και προκαλούν μια πιο σκούρη απόχρωση στα δόντια. Συχνά έχουμε φλεγμονή ή τραύμα του οδοντικού πολφού και αυτό μπορεί να προκαλέσει κιτρίνισμα ή αποχρωματισμό του δοντιού.

Σε αυτή την περίπτωση η θεραπεία επιλογής είναι η απονεύρωση. Μετά τη θεραπεία το δόντι σκουραίνει και αποχρωματίζεται και θα χρειαστεί μια πιο εξεζητημένη αισθητική θεραπεία όπως οδοντική λεύκανση ή ακόμα όψη πορσελάνης.

Τι προκαλέι την οδοντική δυσχρωμία;

Η οδοντική δυσχρωμία προέρχεται από πολλές διαφορετικές αιτίες που σταδιακά οδηγούν σε κιτρίνισμα των δοντιών. Αυτές μπορεί να είναι:

• Διάφορες εξωγενείς αιτίες όπως τροφές που χρωματίζουν τα δόντια, καφές, μαύρο τσάι, τσιγάρο, κόκκινο κρασί. Οι τροφές αυτές έχουν  χρωμογόνες ουσίες οι οποίες χρωματίζουν το σμάλτο. Θεραπεία επιλογής σε αυτή την περίπτωση, είναι  ο εξειδικευμένος οδοντικός καθαρισμός στο ιατρείο, η αεροστίλβωση και η οδοντική λεύκανση.
• Συχνά ο αποχρωματισμός των δοντιών μπορεί να γίνει από ενδογενείς παράγοντες κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του σμάλτου. Η χορήγηση τετρακυλίνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή κατά την εμβρυική ηλικία, η χρήση μεγάλων ποσοτήτων φθορίου, η αβιταμίνωση Α και Β ή ακόμη και η πορφυρία. Σε αυτή την περίπτωση το κιτρίνισμα του δοντιού προέρχεται από τον ανώμαλο σχηματισμό της αδαμαντίνης. Οι λεκέδες του δοντιού που προέρχονται από τους ενδογενείς παράγοντες πρέπει να θεραπευθούν εγκαίρως, διαφορετικά χρωστικές διεισδύουν στις εσωτερικές δομές του δοντιού και χρωματίζουν ακόμη περισσότερο τα δόντια. Θεραπεία επιλογής σε αυτήν την περίπτωση, είναι πάλι η οδοντική λεύκανση στο ιατρείο.
• Άλλη αιτία κιτρινίσματος των δοντιών είναι η γήρανση των δοντιών. Με την πάροδο του χρόνου, η οδοντίνη φαίνεται πιο κίτρινη, γιατί η αδαμαντίνη αποτρίβεται και λεπταίνει. Αν αυτό συνδυαστεί με εξωγενείς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, ο τρυγμός και οι χρωστικές των τροφών, τότε καταλαβαίνουμε γιατί όσο περνούν τα χρόνια, κάποια δόντια φαίνονται πιο κίτρινα από τα άλλα.
• Θα μπορούσαμε να πούμε όμως ότι ακόμα και στα άτομα τα οποία ακολουθούν σχολαστικούς κανόνες υγιεινής, με το πέρασμα του χρόνου, λόγω των αλλαγών στη δομή των δοντιών, τα οποία γίνονται πιο πορώδη, χρωστικές εισχωρούν μέσα στην αδαμαντίνη και την οδοντίνη με αποτέλεσμα το χρώμα των δοντιών να αλλάζει. Σε αυτά τα άτομα τα δόντια είναι υγιή , όμως υπάρχει μια φθορά στην αδαμαντίνη, η οποία κάνει την οδοντίνη πιο ορατή και έτσι τα δόντια φαίνονται κίτρινα. Αυτό κάνει τους ασθενείς να δυσανασχετούν με το χαμόγελο τους και να επιζητούν τη λεύκανση η οποία πολλές φορές είναι και η θεραπεία της επιλογής τους.

Θεραπευτική αντιμετώπιση των κιτρινισμένων δοντιών

• Χρήση ειδικής λευκαντικής οδοντόκρεμας. Χρησιμοποιείται κυρίως για πρόληψη και λιγότερο για τη θεραπεία. Συνιστάται η οδοντόκρεμα να είναι ελαφρώς λειαντική για να δράσει αποτελεσματικά στους λεκέδες χωρίς όμως να καταστρέφει το σμάλτο. Στο εμπόριο υπάρχουν και ειδικές λευκαντικές ταινίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της νύχτας, πάνω σε μερικά μόνο δόντια που είναι πιο κίτρινα. Η θεραπεία με την οδοντόκρεμα μπορεί να συνδυαστεί και με ειδική οδοντόβουρτσα, η οποία περιέχει λευκαντικούς παράγοντες.
• Ακόμη ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιήσει ειδικούς νάρθηκες, στους οποίους θα τοποθετήσει λευκαντικό παράγοντα με υψηλότερη συγκέντρωση, από το ποσοστό που περιέχει η οδοντόκρεμα. Οι νάρθηκες χρησιμοποιούνται στη διάρκεια της νύχτας, αλλά θα πρέπει να ελέγχονται από τον οδοντίατρο.
• Η πιο αποτελεσματική όμως θεραπεία είναι η οδοντική λεύκανση στο ιατρείο. Η λεύκανση είναι μια συντηρητική θεραπεία, η οποία γίνεται με χρήση λέιζερ ή ειδικής λάμπας πλάσμα. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 1h και το αποτέλεσμα διαρκεί για πολλά χρόνια.

Σε κάθε περίπτωση η αντιμετώπιση των κιτρινισμένων δοντιών ή των μαυρισμένων ή αποχρωματισμένων δοντιών, είναι απόφαση του οδοντιάτρου και συχνά η λύση βρίσκεται στην αιτία που οδήγησε στο κιτρίνισμα. Επιθετικές θεραπείες που γίνονται στο σπίτι, συχνά οδηγούν σε προβλήματα, που είναι πολύ πιο επικίνδυνα, από ότι κάποια κιτρινισμένα δόντια. Το υγιές χαμόγελο και τα λευκασμένα δόντια πρέπει να αφήνονται στα χέρια των ειδικών, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι υγιές χαμόγελο και φωτεινότερα δόντια.

Τα λευκά δόντια είναι επιθυμία όλων μας και προάγουν την αυτοπεποίθηση μας και την κοινωνική μας προσφορά.